Мавод барои эҷоди ва иншоҳо

1001. Асри санг. Палеолит. Сохти пешазқабилавӣ. Пайдоиши ҷамоати қабилавӣ. Осори палеолити пойин. Осори палеолити миёна. Осори палеолити боло. Тавсифи ҷамъияти палеолит.

1002. Асри санг. Мезолит ва неолит. Осори мезолит. Осори неолит. Қадимтарин тасвирҳои рӯйи санг.

1003. Асри биринҷӣ. Гузариш ба сохти қавмии падарӣ. Қувваҳои истеҳсолкунанда. Вилоятҳои таърихию мадании Осиёи Миёна. Сохти ҷамъиятӣ.

10030. Меҳрпарастӣ.

10030a. Зурвония.

2002. «Авесто» ҳамчун сарчашмаи таърихӣ. Ҷамъияти Осиёи Миёна мувофиқи маълумоти «Авесто». Масъалаи ташаккули қадимтарин давлатҳо.

2002a. Авасто. Ясно — Готҳо. Яштҳо. Вандидод. Виспарад. Хурд-Авасто. Занд. Позанд.

2002b. Авесто ва бахшҳои он.

20021. Зардуштия.

20021a. Зардушт. Оини зардуштӣ. Наврӯз. Меҳргон. Сада. Тиргон.

20021b. Оини маздаясно.

20021c. Замон ва макони Зардушт. Таълимоти Зардушт дар бораи ҷаҳон, инсон ва ахлоқ.

10031. Таркиби нажодии аҳолии Осиёи Миёна дар аҳди биринҷӣ. Масъалаи ориёӣ. Умумияти ҳиндуэронӣ. Ориёиҳо. Роҳҳои кӯчиши тоифаҳои ҳиндуэронӣ ва комплексҳои археологии Осиёи Миёна.

10031a. Этногенези ориёиҳо. Ҳудуди зисти онҳо. Пайдоиши номи ориёӣ. Тамаддуни ориёиҳо. Забони ориёиҳо.

10032. Тақсимоти ривоятии ҷаҳон. Пешдодиён. Таърихи офариниш. Кишварҳои офаридаи Аҳура Маздо барои инсонҳо. Подшоҳии Ҷам — Ҷамшед. Подшоҳии Заҳҳоки Морон. Подшоҳии Фаридун. Тақсим кардани ҷаҳон. Ориёно. Тӯрон. Подшоҳии Манучеҳр. Афросиёб. Ораши Камонгир.

10033. Давлати Каёниён. Кайқубод. Кайковус. Кайхусрав. Ташаккули давлати бузурги ориёиҳо. Подшоҳии Гуштосп. Зуҳури Зардушт. Фиристодани Гуштосп Исфандиёрро ба кишварҳои Ориёно ва паҳн намудани дини зардуштӣ. Ҳуҷуми Арҷосп ба Ориёно.

1004. Асри оҳан. Материалҳои археологии асри аввали оҳан. Металлургияи оҳан. Масканҳо.

10040. Давлатҳои Элом, Митан ва Мод.

10040a. Давлати Мод.

10041. Давлати Ҳахоманишиҳо. Ба вуҷуд омадани давлати Ҳахоманишиҳо. Футуҳоти Куруши II дар Осиёи Миёна. Куруш ва Томирис. Шикасти қӯшуни ҳахоманишӣ. Шӯриши зидди Ҳахоманишиҳо дар аҳди Дорои I. Осиёи Миёна дар ҳайати давлати ҳахоманишӣ. Сохти иҷтимоию иқтисодӣ, маданият ва дини Суғд, Хоразм ва Бохтар дар асрҳои VI–IV пеш аз милод. Осиёи Миёна ва Эрон дар аҳди салтанати Ҳахоманишиҳо.

10041a. Давлати Ҳахоманишиҳо. Ривояти ба тахт нишастани Куруш. Тасхири Лидия. Фатҳи Бобул. Андешаҳои муаррихон ва бузургони илм дар бораи Куруши кабир. Подшоҳии Камбуҷияи II. Шӯриши Бардияи дурӯғин. Ислоҳоти Дориюши Бузург. Ҷангҳо бо Юнон. Вазъияти дохилӣ. Вазъияти иҷтимоӣ. Андозҳо. Сабабҳои шикасти лашкари Хишоёршо. Кишоварзӣ ва ҳунармандӣ. Фарҳанги ориёиҳо дар замони Ҳахоманишиён.

10041b. Давлати Ҳахоманишиён ва рушди тамаддуни ориёӣ.

1005. Лашкаркашии Искандари Мақдунӣ ба Шарқ. Тараққии Мақдуния. Шикасти давлати ҳахоманишӣ. Муҳорибаҳо дар дамгаҳи Осиёи Миёна. Муборизаи халқҳои Осиёи Миёна бо қӯшуни юнону мақдунӣ. Қувваҳои ҳарбӣ ва ҳунари ҷангии халқҳои Осиёи Миёна. Амалиётҳои ҳарбӣ дар Мовароуннаҳр. Шӯриши солҳои 329–327 пеш аз милод. Инқирози империяи Искандари Мақдунӣ ва оқибати футуҳоти мақдуниҳо.

1005a. Ҳуҷуми Искандар ба Ориёно. Ҳуҷуми Искандари мақдунӣ ба Ориёнои ғарбӣ. Вазъият дар лашкари Искандар баъди фатҳи Ориёнои ғарбӣ. Назария ва амалияи ҷангии ориёиҳои шарқӣ. Муборизаи Бес ба муқобили мақдуниҳо. Давраи якуми муборизаи Спитамен ба муқобили лашкари Искандар. Муҳориба бо 7 шаҳри водии Силис. Давраи дуюми ҷангҳои озодихоҳонаи ориёиҳо дар солҳои 329-328 пеш аз милод. Қалъаи Ориёмиз. Қалъаи Сисимифар.

1006. Осиёи Миёна дар ҳайати давлати Селевкиён. Давлатҳои Юнону Бохтар ва Порт. Пайдоиш ва таърихи давраҳои аввали Порт ва Юнону Бохтар. Муборизаи зидди истилокории Селевкиён. Равнақи давлати Юнону Бохтар. Сохти дохилӣ, иқтисодӣ ва маданияти давлати Юнону Бохтар. Дигар ноҳияҳои Осиёи Миёна. Ҳамлаи қатъӣ ба Юнону Бохтар.

1006a. Давлати Юнону Бохтар. Равнақи давлати Юнону Бохтар. Сохти дохилӣ, иқтисодӣ ва мадании давлати Юнону Бохтар. Маданияти эллинӣ. Хату фарҳанг. Тиҷорати дохилӣ ва хориҷӣ.

1007. Сохти дохилӣ, иқтисодӣ ва маданияти давлати Порт (Ашкониён).

Кӯчманчиён ва Порт. Ғалабаи Порт бар Рим.

1007a. Давлати Ашкониён. Ташкил шудани давлати портҳо. Мубориза бо селевкиҳо. Забткориҳои Рим дар шарқ ва ҷанг бо портҳо. Сохти иқтисодӣ ва сиёсии мамлакат. Тиҷорати хориҷӣ. Сохтори иҷтимоӣ ва муносибатҳои иқтисодӣ. Лашкаркашии императори Рим ба Порт. Маданияту фарҳанги ориёиҳо дар замони Ашкониён.

1007b. Давлати Парфия (Портҳо) ва тамаддуни ориёӣ.

10071. Масъалаи пайдоиши йуҷиҳо. Бохтар ва Суғд. Давлати қадимии Фарғона – Даван. Халқҳо ва ноҳияҳои шимолӣ

1008. Давлати Кушон. Давраи аввали давлати Кушон. Масъалаи хронологияи Кушон. Забти сарзаминҳо. Ислоҳоти пулии Кадфизи II. Канишка ва равнақи давлати Кушон. Таназзули давлати Кушон. Кушониён ва Сосониён. Шаҳрҳо ва манзилҳои Осиёи Миёна дар давраи Кушон: Бохтари шимолӣ. Суғд, Фарғона, Чоч, Хоразм. Иқтисодиёти Осиёи Миёна дар давраи Кушониён. Хоҷагии қишлоқ. Обёрӣ. Бинокорӣ ва ҳунармандӣ. Савдои дохилӣ ва хориҷӣ. Маданият ва дини Осиёи Миёнаи кушонӣ. Осори хаттӣ. Ақоиди мазҳабӣ. Санъат.

1008a. Давлати Кушониён. Пайдоиши Кушониён (юҷиҳо).

Озод шудани сарзаминҳои Ориёӣ аз истилогарони юнонӣ. Шоҳаншоҳ Куҷула Кадфиз. Ислоҳоти пулии Кадфизи II. Таназзули давлати Кушон. Шаҳру деҳот, иқтисодиёт ва тиҷорат дар давраи Кушониён. Шаҳру деҳот дар асри Кушониён. Иқтисодиёт дар замони Кушониён. Савдои дохилӣ ва хориҷӣ. Маданият ва фарҳанги замони Кушониён. Меъморӣ ва ҳунармандӣ. Осори хатти замони Кушониён. Дини Кушониён. Санъат. Сару либос дар замони кушониён.

1008b. Давлати Кушониён ва тамаддуни ориёӣ.

10081. Давлати Сосониён

10091. Наҳзати Маздак

10091a. Ҷунбиши Маздак ва моҳияти иҷтимоиву таърихии он дар растохези тамаддуни ориёӣ.

10092. Монӣ ва дини монавия.

10081a. Таъсисёбии давлати Сосониён. Идора ва хоҷагии давлати Сосониён. Ҳаракати монавия. Ҳукмронии Шопури II, Яздигурди I ва Пирӯз. Ҳаракати маздакия. Ҳукмронии Хусрави I Анӯшервон. Рӯ ба таназзул ниҳодани давлати Сосониён.

10081b. Давлати Сосониён. Сабабҳои ғалабаи Ардашер бар Артабони V. Сиёсати берунаи Сосониён дар асрҳои III-IV. Шартномаи Нисибин. Ҷангҳои якум ва дуюми Шопури I бо румиён. Сиёсати берунаи Сосониён дар асри V. Ҳаракати Маздакиён. Хусрави I Анӯшервон. Сиёсати берунаи Сосониён дар асри VI. Хусрави II Парвиз. Подшоҳии Қубод. Сохти давлатӣ ва ҷомеаи Сосониён. Ҳудуди давлати Сосониён. Шоҳаншоҳ. Табақот. Сохтори идоравӣ. Монӣ ва дини ӯ. Маздак. Маориф ва маданият. Мактаб. Забон. Адабиёт. Хат. Тақвим. Шаҳрҳо. Меъморӣ ва санъат дар замони Сосониён. Шаҳр ва деҳаҳо. Маркази давлати Сосониён. Қасри Ширин. Санъати тасвирӣ. Фарқияти давлатдории Сосониён аз пешгузаштагони худ. Вазъи Сосониён дар арафаи истилои араб.

10081c. Давлати Сосониён ва тамаддуни ориёӣ

1009. Хиёниён ва Ҳайтолиён. Кидориён. Хиёниён. Ҳайтолиён. Масъалаи пайдоиши хиёниён ва ҳайтолиён. Ҷамъияти ҳайтолиён.

1009a. Давлати Ҳайтолиён. Сиёсати берунаи Ҳайтолиён дар асрҳои IV-VI мелодӣ. Ба давлати Ҳайтолиён ҳамроҳ кардани Ҳиндустон ва Хутан. Сохтори давлати Ҳайтолиён. Шаклҳои заминдорӣ. Ҳунармандӣ ва савдо. Кулолӣ. Мисгарӣ ва оҳангарӣ. Заргарӣ. Бофандагӣ. Чармгарӣ. Гилембофӣ. Савдои дохилӣ ва хориҷӣ. Санъати меъморӣ. Ҳайкалсозӣ. Санъати тасвирӣ. Санъати мусиқӣ. Сарулибос. Ҷангафзорҳо. Мактаб ва маориф.

1009b. Ҳайтолиён ва тамаддуни ориёӣ.

20022. Дину оини тоҷикон дар замони Ҳайтолиён. Зардуштӣ-зурвонӣ. Дини буддоӣ.

1010. Хоқонии турк ва нуфузи ҳокимияти он дар Осиёи Миёна. Туркҳо ва Ҳайтолиён. Низои туркҳо ва Сосониён. Иқтисодиёт ва сиёсат. Муносибати хоқони турк ва ҳокимони маҳаллӣ. Синтези Осиёи Миёнаву турк. Наҳзати Абрӯй.

1010a. Истилои Тоҷикзамини Шарқӣ аз тарафи туркон.

10101. Тахористон дар асри 6 – ибтидои асри 8. Маълумоти сарчашмаҳо дар бораи вазъияти Тахористон дар асри VI – ибтидои асри VIII. Таърихи сиёсӣ. Обёрӣ. Хоҷагии қишлоқ. Ҳунармандӣ ва тиҷорат. Бинокорӣ. Меъморӣ. Санъати тасвирӣ. Ҳайкалтарошӣ, кандакории чӯб ва дигар намудҳои санъат. Дин.

10101a. Тахористон дар арафаи ҳуҷуми арабҳо. Ахбори умумӣ. Кишоварзӣ. Ҳунармандӣ ва тиҷорат. Меъморӣ. Санъати тасвирӣ. Кобул дар замони истилои араб. Вазъияти сиёсӣ. Меъморӣ ва санъати тасвирӣ.

10102. Суғд дар асрҳои 6-7. Тавсифоти умумӣ. Сюан-сзан ва Хой Чао дар бораи Суғд. Таърихи сиёсӣ. Обёрӣ. Хоҷагии қишлоқ. Ҳунармандӣ ва тиҷорат. Мустамликадории Суғдиён. Кашфи Қалъаи кӯҳи Муғ ва ҳафриёти Панҷакенти қадим. Самарқанд, Варахша ва дигар бошишгоҳҳои шаҳрӣ. Бинокорӣ. Санъати тасвирӣ. Ҳайкалтарошӣ. Санъати мусиқӣ ва рақсӣ. Хати суғдӣ ва адабиёти он. Ақоиди мазҳабӣ.

10102a. Суғд дар арафаи истилои араб. Кишоварзӣ. Ҳунармандӣ. Савдои байналхалқӣ. Бинокорӣ, меъморӣ ва санъати тасвирӣ.

10103. Уструшан ва Фарғона дар асрҳои 6-7

10104. Хоразм дар арафаи истилои араб. Ривояти таърихӣ дар бораи шоҳони Хоразм. Забон ва русумҳо. Савдо.

20031. Забон ва адабиёти суғдӣ, хоразмӣ, бохтарӣ, хутанӣ-сакоӣ. Забон ва адабиёти суғдӣ. Забони хоразмӣ. Забон ва адабиёти бохтариён — тахориён. Забон ва адабиёти хутанӣ-сакоӣ.

1011. Арабистон дар арафаи ислом. Пайдоиши ислом. Шикасти давлати Сосонӣ. Аз тарафи арабҳо забт карда шудани Мовароуннаҳр (давраи аввал).

Парокандагии сиёсии Мовароуннаҳр дар миёнаҳои асри VII. Ба сарҳади Осиёи Миёна расидани лашкари араб. Ҳамлаҳои нахустин ба Мовароуннаҳр. Муборизаи суғдиён, тахористониҳо ва дигар халқҳои Осиёи Миёна бар зидди истилогарон. Мудофиаи Самарқанд. Иттифоқи Суғд, Чоч, Фарғона ва Туркон. Аз тарафи арабҳо забт карда шудани Мовароуннаҳр (давраи дувум).

Аҳволи халқҳои Осиёи Миёна. Муборизаи суғдиён, фарғониҳо ва туркон дар солҳои 720–722. Муборизаи Хатлонзамин бар зидди истилогарон. Оқибати ба хилофати араб ҳамроҳ карда шудани Осиёи Миёна. Роли халқҳои Осиёи Миёна дар муборизаи байни Умавиҳо ва Аббосиён. Гурӯҳҳои мухолиф дар хилофат. Наҳзати Абӯмуслим. Шӯриши Сумбоди Муғ ва наҳзати Муқаннаъ.

1011a. Пайдо шудани дини ислом. Иқдоми Муҳаммад (с) пайғамбар. Яккахудоӣ. Ҳиҷрати Муҳаммад (с) пайғамбар. Моҳияти дини ислом. Таъсисёбии Хилофати Араб. Баъди вафоти Муҳаммад. Давраҳои Хилофати Араб. Лашкаркашиҳои халифаҳои аввалин. Мубориза бар зидди Алӣ. Таъсисёбии Хилофати Умавиён. Фоҷиаи Карбало. Хилофати Умавиён дар аҳди Марвониҳо. Шӯриши Абӯмуслим. Таъсиси Хилофати Аббосиён. Шӯриши Муқаннаъ. Идораи Хилофати Аббосиён. Барҳам хӯрдани Хилофати Аббосиён. Маданияти Хилофати Араб.

1011b. Зуҳури ислом. Сарзамини Арабистон дар остонаи зуҳури ислом. Ақоид ва ахлоқи арабҳо пеш аз ислом. Пайғамбар дар Мадина. Ҷангҳо дар роҳи густариши дини ислом. Ҷанги Бадр. Ҷанги Уҳуд. Ҷанги Хандақ. Фатҳи Хайбар. Фатҳи Макка. Пазироии ислом ва асосҳои он. Шариат. Ҷангҳои истилогаронаи араб дар Тоҷикзамини Ғарбӣ. Ҷанги Занҷир. Ҷанги Пул. Ҷанги Қодисия ва тасарруфи Тайсафун. Ҷанги Ҷалуло. Ҷангҳои охирин дар Тоҷикзамини Ғарбӣ. Ҷанги Наҳованд. Кӯшишҳои охирини Сосониён. Натиҷаи забткориҳои арабҳо. Тоҷикзамини Ғарбӣ дар замони хилофати Умавиён. Мубориза ба муқобили Умавиён. Сарнагунии хилофати Умавиён. Ташкилёбии хилофати Аббосиён. Муносибатҳои иҷтимоӣ дар Тоҷикзамин-Эронзамин дар асрҳои VIII-IX. Ҳуҷуми ғоратгаронаи арабҳо ба Бухоро ва Самарқанд. Муҳорибаҳои Пайканд ва Самарқанд. Забти вилоятҳои Ҳирот, Ғур ва Кобул. Сабабҳои ғалабаи арабҳо дар ин вилоятҳо. Лашкаркашии арабҳо ба Тахористон. Хурӯҷи Низак. Исёни Мӯсо. Ҷангҳои арабҳо дар шимолии Тахористон. Ҷангҳои Қутайба дар Шимоли Тахористон (водии Ҳисори имрӯза).

Аҳволи тоҷикон баъди истилои араб. Иттифоқи зиддиарабии Суғд, Чоч ва Фарғона. Ҷангҳои озодихоҳонаи тоҷикон дар Хуросон (солҳои 717-722).

Шӯришҳои Деҳистон, Ҷурҷон ва Табаристон. Шӯриши шоҳзодагони суғдӣ бо сарварии Ғурак. Шӯриш бо сарварии Карзанҷ. Деваштич — сарвари шӯриши зиддиарабӣ. Сабабҳои шикасти шӯришҳои солҳои 720-722. Бойгонии Деваштич ва аҳамияти таърихии он. Лашкаркашии якуми Асад ибни Абдулло ба Хатлон. Муҳорибаи Камарҷо. Шӯришҳои солҳои 30-юм дар Тоҷикзамини шарқӣ. Шикасти дуюмини Асад ибни Абдулло дар Хатлон. Сеюмин лашкаркашии Асад ибни Абдулло ба Хатлон. Муборизаи якҷояи тоҷику араб бар зидди Умавиён. Наҳзати Абӯмуслими Хуросонӣ. Ҳуҷуми лашкари Чин ба Тоҷикзамини Шарқӣ. Шӯриши Шарик дар Бухоро дар соли 751. Шӯриши Сафедҷомагон бо сарварии Муқаннаъ. Сабабҳои ғалабаи арабҳо дар Тоҷикзамин. Ҳаракати фарҳангии Шуубиҳо. Нуфузи аввалин дудмони тоҷик – Бармакиён. Шӯриши Рофеъ ибни Лайс ва нуфузи оли Сомон.

10110. Этногенези тоҷикон – эрониён

1012. Давлати Тоҳириён. Қувват гирифтани ашрофи феодалии маҳаллӣ. Тоҳириён (821–873).

1012a. Давлати Тоҳириён. Сулолаи Тоҳириён. Таъсиси давлати Тоҳириён. Иқтидори давлати Тоҳириён.

1013. Давлати Саффориён. Саффориён (873–903).

1013a. Давлати Саффориён. Сулолаи Саффориён. Таъсиси давлати Саффориён. Муносибатҳои байниҳамдигарии халифа ва Яъқуб. Давлати Саффориён дар аҳди Амр. Барҳам хӯрдани давлати Саффориён.

1014. Таъсиси давлати Сомониён. Сохти давлатӣ ва ташкили дастгоҳи идораи он. Низоъҳои байнихудии феодалӣ ва суст шудани давлати Сомониён. Истилои Қарохониён. Хоҷагӣ, маданияти моддӣ, муносибатҳои иҷтимоию иқтисодӣ. Хоҷагии қишлоқ. Истеҳсоли маъдан ва кӯҳкорӣ. Истеҳсоли шиша ва сафололот. Дигар намудҳои касбу ҳунар. Бинокорӣ ва меъморӣ. Тиҷорат ва муомилоти пул. Бухоро – маркази давлати Сомониён. Созмони инъомоти феодалӣ ва заминдории шартӣ. Рентаи феодалӣ, ҳаёти деҳқонон ва наҳзатҳои халқӣ. Муборизаи бесамари Абӯиброҳими Мунтасир барои аз нав барқарор намудани ҳокимияти Сомониён.

2041. Илм ва адабиёти тоҷик дар асрҳои 9-10. Тараққиёти адабиёти бадеӣ. Илму фан.

1014a. Таъсиси давлати Сомониён. Сулолаи Сомониён. Иқтибосҳо аз «Таърихи Табарӣ». Иқтибосҳо аз «Таърихи Бухоро». Иқтидори давлати Сомониён. Идораи Давлатӣ. Сохтори маъмурии давлати Сомониён. Иқтидори хоҷагӣ. Кишоварзӣ. Ҳунармандӣ. Сарватҳои зеризаминӣ. Тиҷорат. Шаҳрҳои давлати Сомониён. Барҳам хӯрдани давлати Сомониён. Маданияти давлати Сомониён. Забони тоҷикӣ. Мактабу маориф. Илм. Адабиёт.

1014b. Ба сари ҳокимият омадани сулолаи Сомониён. Ташкилёбии давлати Сомониён. Васеъ шудани ҳудудҳои давлати Сомониён. Исмоили Сомонӣ. Ташкили дастгоҳи идора ва лашкар. Тараққиёти иқтисодии давлати Сомониён. Кишоварзӣ. Сарватҳои зеризаминӣ. Ҳунармандӣ ва санъат. Инкишофи тиҷорати дохилӣ ва берунӣ. Бозорҳо. Тиҷорат бо давлатҳои хориҷии дуру наздик. Тиҷорат бо Руси қадим. Шаклҳои заминдории феодалӣ. Шӯришҳои халқӣ дар замони Сомониён. Ҳаракати Қарматия. Сабабҳои таназзул ва барҳамхӯрии давлати Сомониён. Муборизаи охирини сулолаи Сомониён. Абӯиброҳими Мунтасир. Тараққиёти шаҳрҳои давлати Сомониён. Бухоро. Инкишофи санъати мусиқӣ. Фарҳанг ва маориф. Инкишофи илму фан. Бинокорӣ ва меъморӣ. Ҳунарҳои бадеӣ.

10141. Анҷоми ташаккули халқи тоҷик

10141a. Анҷоми ташаккулёбии халқи тоҷик ва давлатдории ӯ. Таркиби этникӣ (нажодӣ)-и халқи тоҷик. Ташаккули забони адабии тоҷик. Ташаккули умумияти ҳудудии халқи тоҷик.

10142. Оид ба масъалаи пайдоиш ва инкишофи забони адабиёти классикии тоҷик.

1015. Халқи тоҷик дар давраи салтанати Ғазнавиён.

1015a. Таъсиси давлати Ғазнавиён. Иқтидори давлати Ғазнавиён. Давлати Ғазнавиён дар аҳди Масъуди Ғазнавӣ. Барҳамхӯрии давлати Ғазнавиён.

1015b. Ташкилёбии давлати Ғазнавиён. Ҷангҳои Маҳмуди Ғазнавӣ баҳри васеъ кардани давлати худ. Рӯ ба таназзул ниҳодан ва барҳам хӯрдани давлати Ғазнавиён.

10151. Салҷуқиҳо ва суқути давлати Ғазнавиён. Салҷуқиҳо ва Низомулмулк.

10151a. Давлати Салҷуқиён. Қабилаҳои салҷуқӣ. Таъсисёбии давлати Салҷуқиён. Ду тақсим шудани давлати Салҷуқиён. Барҳамхӯрии давлати Салҷуқиён.

10151b. Таъсис ёфтани давлати Салҷуқиён. Васеъшавии замини Салҷуқиён. Муборизаи Султон Санҷар. Низомулмулк. Фаъолияти сиёсӣ ва адабии ӯ. Зулми феодалӣ ва бад шудани аҳволи кишоварзон. Шӯриши Малик Санҷар.

10152. Наҳзати исмоилия.

10152а. Ҳаракати исмоилия.

1016. Қарохониён. Қарохониён ва қарахитойиҳо.

1016a. Таъсиси давлати Қарохониён. Сулолаи Қарохонӣ. Барҳам хӯрдани давлати Қарохониён.

1016b. Ба вуҷуд омадани давлати Қарохониён. Забти Бухоро. Ҳукмронии Қарохониён дар Мовароуннаҳр. Қарохониён ва Қарахитойиҳо.

1017. Давлати Ғуриҳо.

1017a. Давлати Ғуриён. Сулолаи Шинасбониён. Таъсиси давлати Ғуриён. Давлати Ғуриён дар охири асри XII — аввали асри XIII. Барҳам хӯрдани давлати Ғуриён.

1017b. Давлати Ғуриён ва ҳудудҳои он. Ҷангҳои Ғуриён барои васеъ кардани ҳудудҳои давлати худ. Таназзули давлати Ғуриён ва сабабҳои он.

1018. Давлати Хоразмшоҳиён. Хоразм ва давлати Салҷуқӣ. Шӯриши Санҷар. Истилои давлати қарохонӣ аз тарафи Муҳаммади Хоразмшоҳ.

1018a. Давлати Хоразмшоҳон. Сулолаи Хоразмшоҳон. Истиқлолияти Хоразм. Муҳаммади Хоразмшоҳ.

1018b. Таъсисёбии давлати Хоразмшоҳиён. Муҳаммад Хоразмшоҳ.

10181. Хоҷагӣ ва муносибатҳои иҷтимоию иқтисодӣ дар асрҳои 11-12. Иқтаъ ва заминдории шартӣ дар асрҳои ХI–ХII. Моликияти замин ва деҳқонон. Шаҳрҳои Осиёи Миёна дар асрҳои ХI–ХII. Касбу ҳунар дар асрҳои ХI–ХII. Муомилоти пул. Маданияти асри ХI-ибтидои асри ХIII. Бинокорӣ, меъморӣ ва ҳунари амалӣ.

20071. Илму адаби тоҷик дар асри 11– аввали асри 13. Паҳн шудани тасаввуф ва роҳ ёфтани он ба адабиёти форсу тоҷик.

10181a. Вазъияти иқтисодию иҷтимоии халқи тоҷик дар асри XI – ибтидои асри XIII. Кишоварзӣ. Ҳунармандӣ. Тиҷорат. Меъморӣ ва санъат дар асри XI – ибтидои асри XIII.

10181b.Мавқеи забони форсии тоҷикӣ ва инкишофи илм дар асри XI – ибтидои асри XIII.

1019. Истилои муғул. Хоҷагии Осиёи Миёна дар замони ҳукмронии муғулҳо. Ҳуҷуми урдуи Чингизхон ба Осиёи Миёна. Мудофиаи қаҳрамононаи Хуҷанд. Темурмалик. Футуҳоти минбаъдаи Чингизхон дар Осиёи Миёна. Ҳаёти хоҷагӣ пас аз истилои муғул. Шӯриши Маҳмуди Торобӣ. Сиёсати дохилии Мангуқоон ва ҳокими тоҷир – Масъудбек. Ислоҳоти пулии Масъудбек. Қисман барқарор шудани ҳаёти шаҳр ва тиҷорат. Осиёи Миёна дар нимаи аввали асри ХIV. Муносибатҳои иҷтимоию иқтисодии осиёи миёна дар замони муғулҳо. Категорияҳои моликияти замин. Суюрғол. Категорияҳои деҳқонон. Масъалаи сохти крепостнойӣ. Ғуломӣ. Аҳволи пешаварон. Маданияти халқҳои Осиёи Миёна дар замони муғулҳо. Меъморӣ. Касбҳои амалӣ. Санъат.

20131. Илму адаби тоҷик дар асри 13 – миёнаҳои асри 14

1019a. Истилои муғул. Муттаҳидшавии қабилаҳои бодиянишини муғул таҳти роҳбарии Чингизхон. Вазъи Осиёи Марказӣ дар арафаи ҳуҷуми Чингизхон. Фоҷиаи Утрор. Ба Осиёи Марказӣ ҳуҷум кардани муғулҳо. Муборизаи қаҳрамононаи мардуми Хуҷанд. Темурмалик. Муборизаи Султон Ҷалолуддин бар зидди муғулҳо. Оқибати забткориҳои муғулҳо дар Осиёи Марказӣ. Шӯриши Маҳмуди Торобӣ. Империяи муғул баъди Чингизхон. Вазъи Мовароуннаҳр дар охири асри XIII — ибтидои асри XIV. Вазъияти хоҷагии Осиёи Марказӣ дар давраи ҳукмронии муғулҳо. Кишоварзӣ ва ҳунармандӣ. Илму фарҳанг дар асри XIII — нимаи аввали асри XIV. Меъморӣ ва санъат.

10191. Давлати Куртҳои Ҳирот. Таъсисёбии давлати Куртҳои Ҳирот. Таназзули давлати Куртҳои Ҳирот ва сабабҳои он.

10192. Давлати Сарбадорони Сабзавор. Омилҳо ва ҷараёни таъсисёбии давлати Сарбадорон. Давлати Сарбадорон дар замони Амир Ваҷеҳуддин ва Хоҷа Шамсиддин. Таназзули давлати Сарбадорон.

10193. Сарбадорони Самарқанд.

1020. Халқи тоҷик дар давлати Темур ва Темуриён. Таърихи сиёсӣ. Ҷунбишҳои халқӣ. Темур ва аввалин қадамҳои ӯ дар роҳи ба даст овардани ҳокимият. Ҷунбиши Сарбадорон. Ба сари ҳокимияти Мовароуннаҳр омадани Темур ва футуҳоти минбаъдаи ӯ. Муборизаи сулолавии Темуриён. Ҳукмронии Улуғбек. Қатли Улуғбек. Низоъҳои феодалӣ. Хоҷагӣ. Муносибатҳои иҷтимоию иқтисодӣ. Вазъи умумии хоҷагӣ ва истисмори деҳқонон. Категорияҳои моликияти феодалон ба замин. Суюрғол дар асри ХV. Тиҷорат. Шаҳр ва касбу ҳунар. Маданият. Бинокорӣ ва меъморӣ. Санъати наққошӣ ва миниётур.

20181. Илму адаб дар нимаи дувуми асрҳои 14-15.

1020a. Давлати Темуриён. Шиддатёбии мубориза байни хонҳои муғул дар Мовароуннаҳру Хуросон. Ба саҳнаи муборизаҳо ворид гаштани Темур. Ҷанги гилӣ. Ҷунбиши Сарбадорон дар Самарқанд бо сарварии Мавлонозода. Сарбадорон ва амир Ҳусайну Темур. Ба сари ҳокимият омадани амир Темур. Ибтидои истилои амир Темур. Забткориҳои Темур. Империяи Темур ва ваҳшоният. Вазъи кишоварзӣ. Суюрғол. Намудҳои андозҳо. Вазъи тиҷорат. Ислоҳотҳои пулии Улуғбек ва Хусравшоҳ. Шаҳр ва шаҳрдорӣ. Вазъи касбу ҳунар. Оғози мубориза байни намояндагони хонадони темурӣ. Мовароуннаҳру Хуросон дар замони ҳукмронии Шоҳрух ва Улуғбек. Таназзул ва аз байн рафтани давлати Темуриҳо. Бинокорӣ ва санъати меъморӣ. Наққошӣ ва санъати рассомӣ дар асри XV. Инкишофи илм. Ҳавзаҳои илмӣ дар аҳди Темуриҳо. Вазъи адабиёт дар асри XV.

1021. Давлати Шайбониён. Ҳаёти халқи тоҷик дар давлати Шайбониён (асри ХVI).

Таърихи сиёсӣ. Истилои давлати Темуриён. Сиёсати дохилии Шайбонихон. Муборизаи байни Шайбониён ва Бобур. Осиёи Миёна дар нимаи аввали асри ХVI. Низоъҳои феодалон. Абдуллохони II ва «ҷамъ кардани мулкҳои хоса». Муносибатҳои иҷтимоию иқтисодӣ. Моликият ва истифодаи замин. Касбу ҳунар, тиҷорати дохилӣ ва муомилоти пулӣ. Тиҷорати хориҷӣ. Муносибатҳои дипломатӣ. Масъалаи этногенези халқи ӯзбек. Маданияти моддӣ ва маънавӣ. Бинокорӣ ва меъморӣ.

20221. Адабиёти бадеӣ ва таърихнигории тоҷик дар асри 16.

1021a. Ба вуҷуд омадани давлатдории Шайбониён. Бобур Мирзо. Ҳуҷуми шоҳи Эрон Исмоили Сафавӣ ба Осиёи Марказӣ. Ҷангу низоъҳои феодалӣ дар миёнаи асри XVI. Вазъи кишоварзӣ. Шаклҳои заминдорӣ дар асри XVI. Ҳунармандӣ ва савдо дар асри XVI. Бинокорӣ ва меъморӣ дар асри XVI. Санъати кандакорӣ ва оройиш, китобат, минётура ва мусиқӣ. Ҳаёти илмӣ ва адабӣ дар асри XVI.

1022. Давлати Ҷониён (Аштархониён).

Низоъҳои байнихудии феодалон дар асри ХVII. Афзудани парокандагии феодалӣ. Сиёсати дохилии Убайдуллохон. Муносибатҳои иҷтимоию иқтисодӣ. Вазъи хоҷагӣ. Даромади замин. Андозҳои шаҳр. Ба дасти феодалон ҷамъ шудани моликияти замин. Ҷунбишҳои халқӣ. Касбу ҳунар, тиҷорат, муомилоти пулӣ. Маданияти моддӣ ва маънавӣ. Меъморӣ ва санъат.

20291. Адабиёти бадеии тоҷик ва солномаҳои таърихии асри 17 –ибтидои асри 18.

1022a. Давлати Ҷониён. Низоъҳои байнихудӣ. Ба сари ҳокимият омадани сулолаи Аштархониён (Ҷониён).

Вазъи Бадахшон ва Ҳисор. Муборизаи хонҳои Бухоро ва Балх. Вазъи Хуҷанд ва Ӯротеппа дар асри XVII — нимаи аввали асри XVIII. Ба ихтиёри феодалон гузаштани қисми зиёди замин. Вазъи касбу ҳунар ва савдо. Ҷунбишҳои халқӣ дар асри XVII — нимаи аввали асри XVIII. Инкишофи меъморӣ ва санъат. Бунёди мадрасаҳо. Вазъи адабиёт дар асри XVII — нимаи аввали асри XVIII. Инкишофи илм дар асри XVII — нимаи аввали асри XVIII. Осиёи Марказӣ дар замони охирин намояндаи хонадони Аштархониён – Абдулфайзхон. Ҳуҷуми Нодиршоҳи Афшор ба Осиёи Марказӣ.

1023. Давлати Манғитиён (Аморати Бухоро).

Ҳуҷуми Нодиршоҳ ба Бухоро ва Хева. Оғози ҳукмронии Манғития. Мубориза дар роҳи мустаҳкам кардани аморати Бухоро. Аморати Бухоро дар нимаи аввали асри ХIХ.

1023a. Давлати Манғитиён. Оғози ҳукмронии сулолаи Манғития. Мубориза барои ишғоли Ӯротеппа. Забти Ҳисор. Ҳукмронии Дониёл атолиқ. Мубориза барои мустаҳкам кардани аморат. Амирони Бухоро. Амир Насрулло ва ислоҳоти ҳарбии ӯ. Вазъи бекигариҳои Ҳисор ва Кӯлоб. Вазъи мулкҳои Ӯротеппа ва Хуҷанд. Сохти маъмурии Аморати Бухоро. Амир ва мақоми ӯ. Лашкар ва аслиҳа. Ҷойгиршавии аҳолӣ. Аҳолии шаҳр ва деҳот. Вазъи кишоварзӣ. Боғдорӣ ва чорводорӣ. Вазъи ҳунармандӣ дар нимаи аввали асри XIX. Сарватҳои зеризаминӣ. Конҳо ва истифодаи онҳо. Тиҷорат. Тиҷорати дохилӣ ва хориҷӣ. Бозорҳо. Шабакаҳои обёрӣ ва кандани каналҳо. Заминдории феодалӣ. Заминҳои амлокӣ ва вақф. Андозҳо ва маҷбуриятҳои меҳнатӣ. Шӯришҳои халқӣ. Сабабҳои ба амал омадани онҳо. Бинокорӣ ва меъморӣ дар нимаи аввали асри XIX. Инкишофи илм. Мактаб ва мадрасаҳо. Ҳаёти адабӣ. Эҷодиёти даҳанакии халқ.

1024. Хонии Хӯқанд. Давлати хонии Хӯқанд дар нимаи аввали асри ХIХ. Нобудшавии аҳолӣ ва харобии хоҷагӣ дар натиҷаи ҷангҳои байни давлатҳои феодалӣ.

1024a. Хонии Хӯқанд. Пурзӯршавии хонигарии Хӯқанд. Хонигарии Хева. Хонҳои Хӯқанд. Ҷангҳои байни Аморати Бухоро ва хонигарии Хӯқанд. Ҷангҳои минбаъдаи байни Аморати Бухоро ва хонигарии Хӯқанд ва оқибатҳои он.

10241. Маданияти моддӣ ва маънавӣ дар Аморати Бухоро ва Хонии Хӯқанд. Бинокорӣ ва меъморӣ.

20321. Ҳаёти илмӣ ва адабӣ дар асрҳои 18-19.

1025. Оғози ба Русия ҳамроҳ шудани Осиёи Миёна. Инкишофи минбаъдаи робитаҳои тиҷоратию сиёсии Россия бо давлатҳои Осиёи Миёна. Ҳуҷуми қӯшунҳои подшоҳӣ ба Осиёи Миёна. Таъсиси генерал-губернатории Туркистон ва пешравии минбаъдаи қӯшунҳои подшоҳӣ. Муборизаи Англия ва Россия барои доираи нуфуз. Вусъати мулкҳои Россия дар Осиёи Миёна. Ҳуҷуми қӯшунҳои подшоҳӣ ба Туркманистон. «Масъалаи Помир» ва ҳалли он. Аҳамияти прогрессивию таърихии ба Русия ҳамроҳ шудани Осиёи Миёна.

1025a. Лашкаркашии Русия ба Осиёи Марказӣ. Вазъи мулкҳои Осиёи Марказӣ. Сабабҳои ба Осиёи Марказӣ лашкаркашии Русия. Оғози забткориҳои Русия дар Осиёи Марказӣ. Рафти амалиёти ҷангӣ дар солҳои 1864-1866. Муҳорибаи Ҷиззах. Таъсисёбии генерал-губернатории Туркистон ва идораи он. Аз Русия шикаст хӯрдани Аморати Бухоро. Муҳорибаи Зирабулоқ. Шартномаи 23 июни соли 1868. Шӯриши Абдумаликтӯра. Эъзомияи Искандаркӯл. Шартномаи 28 сентябри соли 1873. Ҳуҷуми якуми амир Музаффар ба водии Ҳисор. Ҳуҷумҳои дуввуми амир Музаффар. Тобеи Аморати Бухоро шудани Бухорои Шарқӣ. Шӯриши солҳои 1873-1876 ва барҳам дода шудани хонии Хӯқанд. Ҳуҷуми лашкари Русия ба хонии Хева. Забти мулкҳои туркманнишин. Масъалаи Помир. Оқибатҳои Осиёи Марказиро забт кардани Русия.

1026. Сиёсати мустамликадории ҳукумати подшоҳӣ. Ду марҳалаи сиёсати иқтисодии ҳукумати мутлақа дар Осиёи Миёна. Роҳ ёфтани муносибатҳои капиталистӣ. Аҳволи косибон.

1026a. Кишвари Туркистон – қисми таркибии империяи Русия. Ба кишвари Туркистон омадани муҳоҷирони рус. Муносибатҳои Русия бо Аморати Бухоро. Таркиби маъмурии Аморати Бухоро. Сохтмони роҳҳои оҳан. Вазъи кишоварзӣ. Пайдоиши саноат. Сиёсати молиявӣ. Бонкҳо. Ширкатҳо ва рафоқатҳои маҳаллӣ. Фаъолияти ташкилотҳои хурди қарздиҳӣ. Таркиби иҷтимоии халқҳои Осиёи Марказӣ. Оғози ташаккулёбии синфи коргар ва буржуазияи миллӣ. Ҷунбишҳои мардумӣ дар кишвари Туркистон ва Аморати Бухоро. Шӯриши Восеъ. Муборизаи зиддимустамликавӣ дар Туркистон.

10261. Вазъияти оммаи халқ дар кишвари Туркистон ва аморати Бухоро. Ҳаракатҳои халқӣ дар Осиёи Миёна ва дар онҳо иштирок кардани тоҷикон. Ошӯбҳои халқӣ дар бекии Балҷувон. Ошӯбҳо дар дигар маҳалҳои Осиёи Миёна.

10262. Халқи тоҷик дар арафа ва давраи револютсияи солҳои 1905-1907. Вазъияти кишвари Туркистон дар арафаи револютсия. Тараққиёти саноатии кишвари Туркистон. Сармояи бонкҳо. Аҳволи меҳнаткашон. Вазъияти аморати Бухоро дар арафаи револютсияи солҳои 1905-1907. Равнақи муомилоти тиҷорат. Аҳволи аҳли меҳнат. Шӯру ошӯбҳои халқӣ. Револютсияи солҳои 1905-1907 ва иштироки меҳнаткашони тоҷик дар он. Ривоҷи минбаъдаи ҳодисаҳои револютсионӣ.

10262a. Инқилоби якуми рус ва таъсири он ба Осиёи Марказӣ.

1027. Халқи тоҷик дар давраи аз соли 1908 то соли 1917. Вазъияти кишвари Туркистон ва аморати Бухоро баъд аз револютсияи солҳои 1905–1907 ва то Ҷанги якуми ҷаҳонӣ. Авҷ гирифтани фаъолияти миллатчиёни буржуазӣ. Шӯриши соли 1916 ва аҳамияти он. Таъсири харобиовари ҷанги соли 1914 ба иқтисодиёти Россия. Саршавӣ ва ҷараёни шӯриш. Револютсияи буржуазӣ-демократии феврали 1917 ва аҳамияти он дар ҳаёти халқи тоҷик.

1027a. Халқи тоҷик дар давраи аз соли 1908 то соли 1917. Фоҷиаи суннимазҳабон ва шиамазҳабон. Шӯриши соли 1916 дар шаҳри Хуҷанд. Ғалабаи Инқилоби феврали соли 1917. Фаъолияти ҳизбҳои сиёсӣ дар Туркистон. Инқилоби февралии Русия ва Аморати Бухоро. Ислоҳоти амир Олимхон.

20322. Маорифпарварӣ ва адабиёти тоҷик (нимаи дувуми асри 19 — ибтидои асри 20).

Адабиёти тоҷик дар ибтидои асри ХХ. Фаъолияти адибони пешқадами тоҷик.

10271. Ташаккули афкори ҷамъиятию сиёсӣ ва мадании халқи тоҷик. Аҳмади Дониш – ислоҳотхоҳ ва маорифпарвар. Ҳаракати Ҷадидия. Мактабҳои усули нав. Рӯзномаи «Бухорои Шариф». Ҳаёти адабию мусиқӣ.